Okres świąteczny często jawi się w naszej wyobraźni jako czas spokoju, bliskości i radości, ale dla wielu ludzi rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Według badania przeprowadzonego w 2023 roku przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologów, aż 89% osób odczuwa zwiększony stres w okresie świątecznym, a 41% zauważa, że ich poziom napięcia w tym czasie jest wyższy niż w innych porach roku. Dlaczego tak się dzieje i jak sobie z tym radzić?
Choć święta niosą ze sobą ciepłe obrazy rodzinnych spotkań i chwil pełnych magii, rzeczywistość bywa mniej idylliczna. Dodatkowe obowiązki, presja organizacji idealnych świąt czy napięte relacje rodzinne mogą wywoływać frustrację i przytłoczenie. Warto jednak pamiętać, że istnieją sprawdzone strategie, które mogą pomóc przejść przez ten okres z większym spokojem i równowagą.
Dlaczego okres świąteczny bywa trudny?
Wbrew popularnym przekonaniom, święta to dla wielu czas wyzwań:
- Nadmierna presja: Oczekiwanie, że wszystko będzie „idealne”.
- Konflikty rodzinne: Spotkania z bliskimi, z którymi relacje są skomplikowane.
- Finansowe obciążenia: Kosztowne prezenty, przygotowanie potraw czy dekoracje.
- Zmęczenie organizacyjne: Przygotowania często pochłaniają ogrom czasu i energii.
Te czynniki mogą prowadzić do stresu, który odczuwają zarówno osoby odpowiedzialne za organizację, jak i ci, którzy nie znajdują się w centrum wydarzeń.
Jak skutecznie zarządzać stresem w święta?
Przygotowaliśmy pięć prostych, ale skutecznych strategii, które pomogą przetrwać święta w lepszej kondycji psychicznej:
1. Zaakceptuj swoje uczucia
Każda emocja jest równie ważna, dlatego przyznanie się do uczucia smutku czy przygnębienia jest całkowicie naturalne. Nie musisz zmuszać się do odczuwania radości, jeśli rzeczywiście jej nie czujesz. Pamiętaj, że nie tylko Ty czujesz smutek czy lęk – badania pokazują, że wiele osób w okresie świątecznym ma obniżony nastrój czy wzmożony lęk przed konfliktami rodzinnymi. Co możesz zrobić?
- Zamiast tłumić emocje, pozwól sobie na ich przeżywanie.
- Unikaj obciążania się dodatkowymi obowiązkami, które potęgują napięcie.
- Zwróć uwagę na to, czy nie próbujesz „leczyć” stresu alkoholem — to może tylko pogorszyć sytuację.
2. Ustal i respektuj swoje granice
W święta często czujemy presję, że „musimy” spotkać się z rodziną, „musimy” pomóc przy gotowaniu, „musimy” kupić drogie prezenty. Warto jednak pamiętać, że Twoje granice są ważne. Jak to osiągnąć?
- Powiedz „nie” zadaniom lub spotkaniom, które są dla Ciebie zbyt trudne.
- Ustal jasne zasady z rodziną (np. wspólny podział obowiązków).
- Zwróć się o pomoc, gdy tego potrzebujesz, i nie bój się tego robić.
3. Nie zapominaj o sobie
W wirze przygotowań łatwo zapomnieć, że święta to również Twój czas na odpoczynek. A przecież to Ty jesteś jednym z najważniejszych elementów świątecznej układanki. Wprowadź do swojego dnia chwilę wytchnienia:
- Znajdź moment na relaks przy ulubionej książce, filmie czy spacerze.
- Bądź dla siebie wyrozumiały, jeśli coś nie pójdzie zgodnie z planem.
- Skup się na małych przyjemnościach, które poprawiają Twoje samopoczucie.
- Pamiętaj, że Twoje zdrowie psychiczne jest ważniejsze niż „idealne święta”.
4. Skup się na relacjach, nie na rzeczach
Najpiękniejsze świąteczne wspomnienia nie dotyczą prezentów, ale chwil spędzonych razem. Rozmowy, śpiewanie kolęd, śmiech przy stole — to zostaje w pamięci na dłużej niż najdroższy prezent. Co możesz zrobić?
- Zorganizuj rodzinne gry lub wspólne gotowanie — to buduje bliskość.
- Zamiast drogich prezentów postaw na „prezenty emocjonalne” — listy wdzięczności, wspólne wyjścia czy albumy ze zdjęciami.
- Pamiętaj, że to bliskość między ludźmi tworzy magię świąt.
5. Przyjmij, że nie wszystko zależy od Ciebie
Nawet najlepsze plany mogą się zmienić, a nieoczekiwane sytuacje mogą pokrzyżować Twoje zamiary. Warto zaakceptować, że nie wszystko zależy od Ciebie i nie na wszystko masz wpływ. Jak to zrobić?
- Przyjmij, że nie wszystko musi iść zgodnie z planem.
- Pamiętaj, że nie masz kontroli nad zachowaniem innych ludzi.
- Skup się na tym, co możesz kontrolować — swoje reakcje, nastawienie i własne granice.
Święta nie muszą być perfekcyjne, aby były udane. Ważniejsze niż idealnie nakryty stół czy drogie prezenty są chwile spędzone razem i troska o swoje samopoczucie. Korzystając z powyższych wskazówek, możesz odzyskać równowagę i cieszyć się świętami w sposób, który naprawdę Ci odpowiada.
Spróbuj spojrzeć na święta jako na czas, w którym nie musisz spełniać oczekiwań innych ani własnych wyidealizowanych wizji. Skup się na tym, co możesz kontrolować, i pozwól sobie odpuścić to, na co nie masz wpływu. Zadaj sobie pytanie: Co jest dla mnie naprawdę ważne w tym czasie? Może okazać się, że największym wsparciem dla siebie będzie zaakceptowanie rzeczywistości taką, jaka jest, i danie sobie przestrzeni na odpoczynek oraz własne potrzeby🎄✨
mgr Julia Gołąbek – psycholog
Julia Gołąbek – ZnanyLekarz.pl
