W kontekście ostatnich wydarzeń związanych z sytuacją na Ukrainie oraz dyskusji dotyczącej ewentualnych zagrożeń, wiele osób zastanawia się czy należy podjąć środki zapobiegawcze tj. profilaktyczne przyjęcie jodu. Według ekspertów z Państwowej Agencji Atomistyki obecnie sytuacja radiacyjna nie odbiega od normy, a specjaliści – bez realnego zagrożenia, nie zalecają przyjmowania jodu na własną rękę. Gdy sytuacja ulegnie zmianie należy kierować się rekomendacjami specjalistów.
Przyjęcie stabilnego jodu (doustnie, w odpowiedniej dawce) w odpowiedzi na ekspozycję na jod promieniotwórczy powoduje zablokowanie jodochwytności tarczycy. W takim wypadku istotnie zmniejsza się ryzyko wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych, zwłaszcza raka tarczycy. Trzeba dodać, że jest to tylko jedno z koniecznych działań ochronnych, obok unikania spożywania skażonej żywności i wody pitnej.
W jakim wieku należy przyjąć jod?
Im młodsza osoba jest poddana ekspozycji na jod promieniotwórczy, tym większe jest ryzyko rozwoju raka tarczycy w przyszłości. Dlatego największe korzyści z blokowania jodochwytności tarczycy odniosą:
- dzieci, młodzież,
- kobiety w ciąży i karmiące piersią,
- osoby do 40.roku życia.
Dotychczasowe dane naukowe wskazują, że z postępowania profilaktycznego (przyjęcie stabilnego jodu doustnie) można wyłączyć osoby po 60. roku życia. Powodem jest znaczne ryzyko objawów ubocznych tj.:
- przemijająca niedoczynność tarczycy,
- nadczynność tarczycy indukowana jodem,
- reakcje alergiczne,
Przy jednoczesnym braku korzystnych (ochronnych) efektów.
Kiedy przyjąć jod?
Ponieważ skuteczność takiego postępowania profilaktycznego zależy przede wszystkim od odpowiednio szybkiego przyjęcia dawki, za optymalny uznaje się okres od 24 godzin przed przewidywanym początkiem ekspozycji na promieniowanie do 2 godzin (maksymalnie 8) po jej rozpoczęciu.
Jednak każda osoba z chorobą tarczycy powinna się skonsultować ze swoim lekarzem endokrynologiem w zakresie indywidualnych wskazań lub przeciwskazań do takiego postepowania.
Prof. dr hab. Beata Matyjaszek – MatuszekKonsultant Wojewódzki w dziedzinie Endokrynologii
Na podstawie:
Lewiński A., Płaczkiewicz‑Jankowska E.: Zasady profilaktycznego blokowania jodochwytności tarczycy w przypadku zdarzeń radiacyjnych z uwolnieniem jodu promieniotwórczego. Omówienie wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia. Med. Prakt., 2022; 4: 72–79
Z sytuacja radiacyjną na bieżąco można zapoznać się na stronie Państwowej Agencji Atomistyki
W przypadku indywidualnych zaleceń należy skontaktować się ze specjalistą:
Rejestracja wizyt: 501 018 138
