Czy wiesz, że aż 73% osób przyznaje się do oglądania od 2 do 6 odcinków serialu z rzędu? Binge-watching to coraz popularniejsze zjawisko, które definiuje się jako oglądanie wielu odcinków serialu podczas jednego posiedzenia (Starosta i Izydorczyk, 2020). Badania pokazują, że nadmierne oglądanie seriali może prowadzić do problemów ze snem, zaburzeń nastroju i osłabienia więzi społecznych (Sun i Chang, 2021; Shim i in., 2018). Oglądanie ulubionych seriali pozwala nam oderwać się od codziennych problemów i zrelaksować się, jednak binge-watching może przekształcić się też w uzależnienie, podobnie jak inne formy uzależnień behawioralnych.
Jak znaleźć zdrowy balans między oglądaniem seriali a innymi aktywnościami? Poznaj rady psychologa mgr Julii Gołąbek.
Binge-watching może być przyjemną formą rozrywki, o ile robimy to z umiarem. Oto kilka praktycznych wskazówek od psychologa, które pomogą binge-watchować odpowiedzialnie, bez szkody dla zdrowia i relacji społecznych!
1. Ustalaj limity czasowe
Porada psychologa: Najważniejszą zasadą jest świadome kontrolowanie czasu, jaki spędzasz na oglądaniu seriali. Zamiast wciągać się w kolejne odcinki, warto zaplanować przerwy. Ustal, ile odcinków chcesz obejrzeć i trzymaj się tego założenia. Oglądanie całych sezonów bez przerwy może być objawem, między innymi ucieczki od codziennych problemów czy trudnością w radzeniu sobie z emocjami. Dobrze jest więc świadomie planować czas na inne aktywności, które wspierają nasze zdrowie psychiczne, jak spotkania z bliskimi, spacery, czytanie książek.
2. Pamiętaj o aktywności
Porada psychologa: Długie siedzenie przed ekranem może negatywnie wpływać na zdrowie fizyczne (np. zwiększone ryzyko otyłości – Spruance i in., 2017) i psychiczne (np. wyższe ryzyko depresji – Alimoradi i in., 2022). Wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej, choćby w postaci 15-20 minutowego spaceru, pozwala „zresetować” umysł, zmniejszyć uczucie zmęczenia i poprawić samopoczucie. Pamiętaj, że krótki ruch w ciągu dnia może mieć ogromne znaczenie dla Twojego zdrowia!
3. Wybieraj świadomie to, co oglądasz
Porada psychologa: Ważne jest, aby świadomie wybierać treści, które nas interesują, inspirują, bawią lub edukują. Unikniesz w ten sposób uczucia zmarnowanego czasu, które często pojawia się po oglądaniu rzeczy, które nas nie satysfakcjonują. Wybór wartościowych treści pozwala zminimalizować poczucie winy związane z długim oglądaniem. Pamiętaj, że nie chodzi tylko o ilość, ale i jakość czasu spędzanego przed ekranem.
4. Dbaj o równowagę w życiu
Porada psychologa: Badania (Sun, Chang, 2021; Shim i in., 2018) wskazują, że nadmierny binge-watching może osłabić relacje międzyludzkie. Dlatego staraj się zachować balans między binge-watchingowaniem, a spotkaniami z najbliższymi. Wprowadzenie różnorodności do swojego dnia pomoże uniknąć monotonii i poprawi ogólne samopoczucie. Gdy oglądanie seriali zaczyna zastępować inne ważne aspekty życia, takie jak praca, nauka czy relacje międzyludzkie, warto zrobić krok w tył i zastanowić się, dlaczego potrzebujemy tak dużo czasu spędzać przed ekranem. Może to być sygnał, że potrzebujemy wsparcia lub zmiany w naszym trybie życia.
5. Nie binge-watchuj przed snem
Porada psychologa: Ekrany emitują niebieskie światło, które hamuje produkcję melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za sen. Staraj się wyłączyć ekran co najmniej godzinę przed snem. Zamiast tego wybierz spokojniejsze zajęcia, takie jak czytanie książki, medytacja czy słuchanie muzyki, które pomogą wyciszyć się przed snem.
Jeśli czujesz, że masz problem z kontrolowaniem czasu spędzanego przed ekranem, nie wahaj się szukać wsparcia. Nasz psycholog pomoże Ci znaleźć zdrowy balans między życiem online a offline.
mgr Julia Gołąbek – psycholog
Julia Gołąbek – ZnanyLekarz.pl
Bibliografia:
Starosta, J., Izydorczyk, B. (2020). Understanding the Phenomenon of Binge-Watching—A Systematic Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), Artykuł 12. https://doi.org/10.3390/ijerph17124469
Sun, J.-J., Chang, Y.-J. (2021). Associations of Problematic Binge-Watching with Depression, Social Interaction Anxiety, and Loneliness. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), Artykuł 3. https://doi.org/10.3390/ijerph18031168
Shim, H., Lim, S., Jung, E. E., Shin, E. (2018). I hate binge-watching but I can’t help doing it: The moderating effect of immediate gratification and need for cognition on binge- watching attitude-behavior relation. Telematics and Informatics, 35(7), 1971–1979.https://doi.org/10.1016/j.tele.2018.07.00
